Fatmir Sejdiu (born October 23, 1951) is the second and current President of Kosovo.
He was born in the small village of Pakaštica near Podujevo, in Kosovo, at the time part of Yugoslavia.
Sejdiu served as a professor at the University of Priština, teaching throughout his tenure as a Parliamentarian.
Sejdiu was an early protester against Serbian authoritarian rule and had for many years in his academic office a portrait depicting himself and fellow political party leader Veton Suroi locking arms before the riot police. He has always been widely admired for being honest and fair in all his political dealings.
Due to persisting conflicts between Kosovan separatists and the security forces of Yugoslavia under Serbian President Slobodan Milošević, the Kosovo War broke out in 1996 between the two factions. Accusations of widespread abuse by government forces towards ethnic Albanians in 1999 ignited the second part of the war in which NATO forces intervened and unleashed a bombing campaign against President Milošević. The war ended in mid-1999, and Kosovo was place under a UN Protectorate of autonomy where Ibrahim Rugova became the president of the territory. President Sejdiu succeeded Rugova and became the first president of the country of Kosovo when Kosovo officially declared independence from Serbia on February 17, 2008.
Sejdiu served in each of the Presidencies of the LDK as well as serving on the Presidency of the Assembly of Kosovo.
Sejdiu was an influential parliamentarian in the Democratic League of Kosovo (LDK), the party of former Kosovo President Ibrahim Rugova. He was elected President by the Kosovo Assembly after Rugova died from lung cancer in early 2006. Sejdiu has won praise from the international community for prioritizing implementation of the UN-endorsed "standards" of good governance and multi-ethnicity.
On July 24, 2006, Sejdiu attended in Vienna the first high-level meeting between the prime ministers and presidents of Kosovo and Serbia to discuss the future status of Kosovo.
On January 9, 2008, Sejdiu resigned from his position as President of Kosovo to run again in the following elections held the same day. This would allow him to start a completely new term with the inauguration of the new legislature, given that there are no term limits established by the Constitution Framework. He received only 62 votes out of 81 needed for his election, and was expected to regain his position only after a third round of parliamentary vote, when a simple majority of 61 votes is required for the election of the president. His opponent, Naim Maloku of the AAK, running with the support of three minor parties, obtained 37 votes in the first round. Sejdiu received one vote less in the second round, while 37 deputies chose Maloku.
Sejdiu was elected in the third round of voting later on the same day.
Fatmir Sejdiu was one of the authors of the Constitutional Framework of Kosovo in 2001. He speaks Albanian, English, Serbian, and French.
He lives in Priština, the capital of the Kosovo, with his wife Nezafete and their three sons.
| Fjala e Presidentit të Kosovës, dr. Fatmir Sejdiu në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, 19 dhjetor 2007 |
| Faleminderit z. President! Është nder për mua të jem para Këshillit të Sigurimit të OKB-së në kohën kur po hyjmë në një periudhë vendimtare për Kosovën. |
Sot dëshiroj t’ju flas për historinë tragjike të Kosovës dhe për aspiratat e popullit të Kosovës. Po ashtu, dua të shpreh mirënjohjen për përkrahjen e bashkësisë ndërkombëtare, në veçanti atë të Kombeve të Bashkuara gjatë tetë vjetëve të kaluara. Krejt në fund dëshiroj t’ju përcjell nevojën e lëvizjes urgjente të Kosovës drejt një të ardhmeje më të ndritur. Nuk ka nevojë t’ju sjell në kujtesë rrethanat historike të shpërbërjes së Jugosllavisë, njëra nga tragjeditë e mëdha të epokës moderne. Na kujtohet mirë se si nacionalizmi i skajshëm shkatërroi një vend me komunitete të ndryshme etnike duke i dhënë botës një term të ri, atë të “spastrimit etnik”. Shpërbërja e Jugosllavisë filloi në vitin 1989, kur Beogradi, në mënyrë të paligjshme, revokoi autonominë e Kosovës dhe vendosi në vend të saj një sistem të sundimit të drejtpërdrejtë mbi baza etnike. Derisa konflikti në Kosovë po intensifikohej nga fundi i viteve ’90, forcat ushtarake, paramilitare dhe policore serbe spastruan qytetet dhe fshatrat tona duke krijuar kështu njërën nga krizat më të rënda të refugjatëve në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Deri në ditën e sotme mbi 2.000 anëtarë të familjeve tona mbeten ende të pagjetur. Menjëherë pas luftës, Këshilli i Sigurimit i OKB-së ndërmori veprime të jashtëzakonshme për ta vendosur Kosovën nën administrimin e OKB-së, së cilës i jemi thellësisht mirënjohës për rolin që ka luajtur për ta ndihmuar Kosovën të rimëkëmbej nga lufta, e cila ishte zhvilluar kundër poipullit të saj. Na është dashur kohë për t’i rindërtuar dhe për t’i krijuar institucionet e reja demokratike. Administrata e OKB-së na ka ndihmuar edhe në këtë fushë. Kur Këshilli i Sigurimit i OKB-së pati miratuar Rezolutën 1244 parashihej një proces, i cili do ta zgjidhte dhe do ta vendoste statusin e Kosovës gjatë viteve të ardhshme. Për ta bërë këtë tashmë kemi një proces, i cili po zhvillohet qe më tepër se dy vjet. Pas pesëmbëdhjetë muajve të parë të negociatave intensive, emisari special i OKB-së, Marti Ahtisari përpiloi një plan të hollësishëm për Kosovën duke përfshirë edhe një pako të masave për mbrojtjen e minoriteve të Kosovës, si dhe rekomandimin për pavarësi të mbikëqyrur për Kosovën. Propozimi i Presidentit Ahtisari konstaton dhe e pranon se pas shpërbërjes së dhunshme, jokonsensuale dhe ngjarjeve të tmerrshme të viteve ’90, nuk kishte asnjë mundësi që Kosova dhe Serbia të mbeteshin bashkë në të njëjtin shtet. Ne ishim të kënaqur kur Propozimit të Presidentit Ahistari iu dha një përkrahje e gjerë ndërkombëtare. Bashkimi Evropian dhe NATO-ja, njësoj si edhe Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së e përkrahën atë. Pjesa dërmuese e anëtarëve të Këshillit të Sigurimit u pajtuan po ashtu me rekomandimet e tij. Me këtë lloj përkrahjeje, miratimi nga ana e OKB-së i planit të Ahtisarit do t’i ofronte rajonit tonë qartësi dhe do të promovonte pajtimin dhe stabilitetin. Por, meqenëse në Këshillin e Sigurimit nuk pati pajtim, ne pranuam që të marrim pjesë edhe në një raund të negociatave me Beogradin. Kosova është angazhuar në frymë mirëbesimi dhe në mënyrë aktive në bisedimet e udhëhequra nga treshja. Gjatë këtij procesi Beogradi sërish propozoi modelin e “autonomisë substanciale”, një model i paqëndrueshëm dhe i pazbatueshëm, i cili ishte prezantuar edhe gjatë bisedimeve me Ahtisarin. Populli i Kosovës, si edhe çdo popull tjetër i lirë, asnjëherë nuk do ta pranonte një marrëveshje të tillë. Negociatorët serbë pastaj krahasonin propozimet e tyre me autonominë që gëzon Hong-Kongu apo Ishujt Aland. Këta dy shembuj nuk kanë asgjë të përbashkët apo të ngjashme me historinë e spastrimit etnik, me shpërbërjen shtetërore dhe administratën e përkoshme të OKB-së që e karakterizojnë Kosovën. Sido që të jetë, gjatë procesit të treshes ne bëmë përpjekje të mëdha që të arrinim një zgjidhje të pranueshme për të dyja palët. Veçanërisht u përpoqëm t’i identifikojmë mekanizmat e adresimit të interesave legjitime të Beogradit në Kosovë. Për këtë qëllim ne propozuam një Traktat të miqësisë dhe bashkëpunimit, sipas të cilit Kosova dhe Serbia do të konsultoheshin, do të themelonin komisione të përbashkëta dhe do të bashkëpunonin në çështje të interesit të përbashkët. Ne po kërkonim mënyra për të bindur Serbinë se Kosova e pavarur do të ishte një fqinj i mirë. Megjithatë Beogradi nuk deshi të diskutonte për Traktatin tonë. Ishte për keqardhje që nuk mund të kishim një bisedë serioze rreth asaj se si populli i Kosovës dhe populli i Serbisë do të mund të jetonin dhe të bashkëpunonin si fqinjë në paqe. Përkundrazi, ne dëgjonim zyrtarët e Beogradit duke e përsëritur vazhdimisht pikëpamjen e tyre gjoja se Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të OKB-së lejonte vetëm një rezultat të mundshëm të këtij procesi: autonomi për Kosovën. Ky interpretim për ne ishte i paqëndrueshëm. Sidoqoftë, z. President, Kosova është e gatshme të vazhdojë tutje. Mungesa e qartësisë së statusit po e mban peng ekonominë tonë, po i zmbraps investimet ndërkombëtare dhe po na e pamundëson qasjen në institucionet financiare dhe huadhënëse ndërkombëtare. Kjo pasiguri na e bën të pamundur që të marrim përgjegjësitë tona të plota për institucione demokratike. Kjo, po ashtu, popullit të Kosovës dhe në të vërtetë të gjithë rajonit i pamundëson që të ketë një plan të qartë për të ardhmen. Jemi të rraskapitur nga gati pothuaj dy dekada izolimi, lufte dhe harrese politike. Tashmë jemi duke ndërmarrë masa për mbrojtjen e objekteve religjioze serbe, madje këtë e po e bëjmë edhe para se plani i Ahtisarit të aprovohet formalisht. Po ashtu kemi filluar hartimin e Kushtetutës, e cila përfshin parimet e marrëveshjes Ahtisari, në veçanti ato që kanë të bëjnë me të drejtat e barabarta për të gjithë qytetarët. Puna rreth Kushtetutës do të vazhdojë dhe do të përshpejtohet. Së dyti, ne mirëpresim periudhën e mbikëqyrjes ndërkombëtare që e ka propozuar Presidenti Ahtisari. Jemi të vetëdijshëm që Kosova vazhdon të ketë nevojë për përkrahjen e institucioneve të saja të reja. Prandaj, ne e mirëpresim ofertën e NATO-s për të vazhduar misionin paqeruajtës të mandatuar me Rezolutën 1244 të KS të OKB-së. Gjithashtu, mirëpresim emërimin e një përfaqësuesi civil ndërkombëtar për të mbikëqyrur zbatimin e marrëveshjes Ahtisari, si dhe vendosjen e një misioni të Bashkimit Evropian në fushën e drejtësisë. Ne po ashtu i njohim të drejtat dhe prerogativat e OKB-së në Kosovë. Së treti, ne do të vazhdojmë t’ia shtrijmë dorën e miqësisë Serbisë dhe nuk do të tërhiqemi nga përkushtimet, të cilat i kemi ofruar në Traktatin e miqësisë dhe bashkëpunimit. Kosova dhe Serbia kanë lidhje gjeografike, në kulturë, histori dhe tregti. Do të vazhdojmë të kërkojmë dhe të angazhohemi për marrëdhënie më të mira me fqinjin tonë verior mbi bazën e vlerave të përbashkëta dhe dëshirës për një të ardhme më të ndritur në bashkësinë e demokracive euroatlantike. Kosova është një kombinim tejet i pazakonshëm i faktorëve të cilët nuk mund të gjenden gjetiu duke e përfshirë këtu edhe shpartallimin jokonsensual të një shteti federal, përgjigjen e bashkësisë ndërkombëtare ndaj krizës tragjike humanitare në të gjithë ish-Jugosllavinë, pastaj dhunën e sponsorizuar nga Beogradi kundër civilëve dhe spastrimin etnik në Kosovë. Përveç kësaj shumë e veçantë është Rezoluta 1244 e KS të OKB-së me dispozitat e jashtëzakonshme, të cilat e vendosën Kosovën nën adminsitrimin e përkoshëm të OKB-së dhe parashikuan një proces politik për përcaktimin e statusit të udhëhequr nga OKB-ja. Njerëzit e përgjegjshëm duhet t’i refuzojnë krahasimet false me konfliktet e tjera. Z. President, unë ju falënderoj që ma dhatë mundësinë për t’i shprehur ndjenjat dhe aspiratat e popullit të Kosovës. Kjo është kohë e vështirë për popullin tim, me plot pritje dhe frikë për të ardhmen. Megjithatë, zotohemi se liderët e Kosovës do të vazhdojnë të jenë partnerë konstruktivë. Ju faleminderit! |
BIOGRAFIA
Fatmir Sejdiu u lind më 23 tetor 1951 në Pakashticë, komuna e Podujevës, Kosovë. Shkollimin fillor dhe të mesëm i ka mbaruar në Podujevë. Ka mbaruar Fakultetin e Drejtësisë në Universitetin e Prishtinës, më 1974, ku ka mbaruar edhe studimet pasuniversitare, si dhe ka mbrojtur disertacionin e doktoratës. Ishte mësimdhënës në Fakultetin Juridik dhe në atë të Shkencave Politike të Universitetit të Prishtinës me thirrjen e profesorit ordinar për 33 vjet me radhë. Për studime të thelluara ka qëndruar në Francë (Universiteti “Paris 2”, në vitin 1984, në Seksionin e Historisë së Institucioneve të Ekonomisë, Filozofisë dhe Sociologjisë të së Drejtës) dhe në SHBA (Arizona State University, për 4 muaj), si dhe ka pasur qëndrime më të shkurtra studimore në universitete të tjera. Ka publikuar shumë punime shkencore nga fusha juridike – historike dhe juridike - kushtetuese, si dhe libra të veçantë nga këto fusha.
Më 28 qershor iu dha çmimi “Doctor Honoris Causa” nga Universiteti i Tiranës në Shqipëri.
Fatmir Sejdiu ka qenë pjesëmarrës i Kuvendit themelues të Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) më 23 dhjetor 1989. Në Kuvendin e Parë Zgjedhor, në vitin 1991, është zgjedhur anëtar i Këshillit të Përgjithshëm dhe më 1992 anëtar i Kryesisë së LDK-së, ndërsa më 1994 Sekretar i Përgjithshëm i LDK-së. Ka qenë anëtar i Komisionit Qendror për organizimin e Referendumit për pavarësinë e Kosovës të mbajtur më 1991.
Është zgjedhur deputet në Kuvendin e Republikës së Kosovës më 1992 dhe më 1998. Po kështu, më 1998 është zgjedhur Sekretar i Përgjithshëm i Kuvendit dhe kryetar i Komisionit për Çështje Kushtetuese. Më 2001, në zgjedhjet e para demokratike të pasluftës, është zgjedhur deputet në Kuvendin e Kosovës dhe anëtar i Kryesisë së Kuvendit, në të cilat cilësi është rizgjedhur sërish më 2004. Ishte, po ashtu, anëtar i Komisionit për Bashkëpunim Ndërkombëtar dhe Integrime Euroatlantike dhe i Komisionit për Çështje Gjyqësore, Legjislacion dhe Kornizë Kushtetuese.
Më 10 shkurt 2006, Prof.Dr. Fatmir Sejdiu u zgjodh President i Kosovës. Më 9 janar 2008 u rizgjodh në mandatin e dytë President i Kosovës.
Komunikon në frëngjisht dhe anglisht. Është i martuar dhe ka tre fëmijë. Jeton në Prishtinë.
